Samling
20. august 2002 EM 2002/85
Udkast til Landstingslov nr. ... af ... om naturbeskyttelse
Kapitel 1
Lovens formål og anvendelsesområde
§ 1. Landstingsloven skal medvirke til at beskytte Grønlands natur, så samfundsudviklingen kan ske på et økologisk bæredygtigt grundlag, i overensstemmelse med forsigtighedsprin‑
cippet og i respekt for menneskers livsvilkår og for bevarelsen af dyre‑ og plantelivet.
Stk. 2. Landstingsloven tilsigter især at:
1) beskytte den biologiske mangfoldighed, herunder gener, arter, levesteder og økosystemer,
2) udnyttelsen af de levende ressourcer sker på et bæredygtigt grundlag,
3) bevare og pleje landskabelige værdier,
4) sikre befolkningens mulighed for at kunne færdes og opholde sig i en righoldig natur,
5) sikre, at internationale overenskomster på naturområdet i fornødent omfang implementeres i grønlandsk lovgivning.
Stk. 3. Landstingsloven skal desuden medvirke til at sikre, at:
1) udnyttelsen af de genetiske ressourcer fra vilde dyr, planter samt mikroorganismer, såvel på landjorden som i havet, og som tilhører det grønlandske samfund, kommer samfundet til gode,
2) naturen og menneskets sundhed beskyttes i forbindelse med udnyttelse, brug og forvaltning af genetisk modificerede organismer.
§ 2. Landstingsloven gælder for land‑ og fiskeriterritoriet. Kapitel 8, 9, 13, 15 og 16 indeholder bestemmelser der kun gælder uden for by‑ og bygdezoner.
§ 3. Landstingsloven gælder for den vilde fauna bestående af pattedyr, fugle, fisk, og andre dyr der lever i den grønlandske natur.
Stk. 2. Landstingsloven gælder dog ikke for fisk, muslinger, rejer og andre hvirvelløse dyr, i det omfang beskyttelsen og udnyttelsen af disse arter er reguleret ved fiskerilovgivningen.
Stk. 3. Landstingsloven gælder for vilde planter, herunder vandplanter.
§ 4. Fastsættelse af regler om naturmæssig beskyttelse i forbindelse med forundersøgelse, efterforskning og udnyttelse af ikke levende ressourcer, herunder mineralske råstoffer, omfattes ikke af landstingsloven. Regler herom fastsættes på grundlag af den lovgivning der ligger til grund for meddelelse af bemyndigelse eller bevilling til sådanne aktiviteter, samt som led i den samlede myndighedsbehandling af disse.
___________________
EM 2002/85
DMN j.nr. 28.01.01.02/03
Kapitel 2
Beskyttelse af pattedyr og fugle
§ 5. Landsstyret kan fastsætte regler til beskyttelse af pattedyr og fugle, herunder:
1) Fredning af en art, en bestand eller dele af en bestand.
2) Regulering af fangst og jagt på baggrund af køn, alder og størrelse.
3) Fastsættelse af fangst‑ eller jagttider.
4) Forbud mod fangst og jagt i nærmere afgrænsede områder.
5) Fastsættelse af kvoter for fangst og jagt på pattedyrsamt fugle i hele Grønland eller i nærmere afgrænsede områder.
6) Beskyttelse af pattedyrs og fugles fødegrundlag.
7) Vedtagelse af forvaltningsplaner.
8) Forbud mod færdsel i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode.
9) Forbud mod aktiviteter i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode.
§ 6. Uanset at der er foretaget beskyttelse efter § 5, kan Landsstyret give tilladelse til fangst og jagt som led i en kortlægning af landets fangtsmæssige ressourcer eller som led i videnskabelige undersøgelser.
Stk. 2. Landsstyret kan pålægge personer, virksomheder eller institutioner med ret til at udnytte de i dette kapitel nævnte dyr og fugle at aflevere materiale fra nedlagte dyr og fugle til videnskabelige undersøgelser. Landsstyret kan ligeledes pålægge sådanne personer, virksomheder og institutioner at afgive oplysninger af enhver art om de nedlagte pattedyr og fugle til videnskabelige undersøgelser, eller til brug for den administrative forvaltning af fangst‑ og jagtområdet.
Kapitel 3
Beskyttelse af fisk
§ 7. Landsstyret kan fastsætte regler til beskyttelse af fisk, herunder:
1) Fredning af en art, en bestand, eller dele af en bestand.
2) Fastsættelse af fiskeriperioder.
3) Forbud mod fiskeri i nærmere afgrænsede områder.
4) Vedtagelse af forvaltningsplaner.
5) Forbud mod færdsel i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode.
6) Forbud mod aktiviteter i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode
§ 8. § 6 finder tilsvarende anvendelse for fisk.
Kapitel 4
Beskyttelse af andre dyr
§ 9. Landsstyret kan fastsætte regler til beskyttelse af andre dyr end de i kapitel 2 og 3 nævnte, herunder for insekter og andre hvirvelløse dyr, herunder:
1) Fredning af en art, en bestand eller dele af en bestand.
2) Forbud mod fangst, fiskeri og indsamling i hele Grønland eller i nærmere afgrænsede områder.
3) Fastsættelse af fangst‑, fiskeri‑ og indsamlingsmetoder.
4) Vedtagelse af forvaltningsplaner.
5) Forbud mod færdsel i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode.
6) Forbud mod aktiviteter i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode.
§ 10. § 6 finder tilsvarende anvendelse for de i dette kapitel nævnte dyr.
Kapitel 5
Beskyttelse af vilde planter
§ 11. Landsstyret kan fastsætte regler til beskyttelse af vilde planter, herunder:
1) Fredning af en art, en bestand eller dele af en bestand.
2) Forbud mod indsamling af vilde planter i bestemte perioder og/eller i nærmere afgrænsede områder.
3) Vedtagelse af forvaltningsplaner.
4) Forbud mod færdsel i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode.
5) Forbud mod aktiviteter i nærmere afgrænsede områder og/eller i en periode.
§ 12. Uanset at der er foretaget beskyttelse efter § 11 kan Landsstyret give tilladelse til indsamling af vilde planter som led i videnskabelige undersøgelser.
Kapitel 6
Fredning af landarealer samt ferske‑ og salte vande
Formål
§ 13. Landsstyret kan til varetagelse af de i § 1 nævnte formål, gennemføre fredning efter reglerne i dette kapitel, af landarealer og ferske‑ og salte vande, herunder fiskeriterritoriet.
Stk. 2. Ved fredninger skal det tilstræbes, at der så vidt muligt gennemføres en beskyttelse af nærmere afgrænsede økosystemer.
Rejsning af fredningssag
§ 14. Fredningssag kan rejses af Landsstyret, eller ved at vedkommende kommunalbestyrelse eller en forening, organisation eller lignende, der er anerkendt hertil af Landsstyret overfor Landsstyret fremsætter et fredningsforslag.
Stk. 2. Forslag til fredning fremsat af en kommunalbestyrelse eller en forening, organisation eller lignende skal som minimum angive det ønskede fredningsområde, de tildelte brugsrettigheder, der vil blive påvirket af forslaget, samt en redegørelse for forslagets formål og baggrund.
Stk. 3. Landsstyret træffer afgørelse om, hvorvidt et fredningsforslag fremsat af en kommunalbestyrelse eller en forening, organisation eller lignende skal fremmes. Landsstyret underretter den kommunalbestyrelse, eller den forening, organisation eller lignende, der har fremsat forslaget om afgørelsen.
Stk. 4. Landsstyrets afgørelser om at fremme en fredningssag kan ikke påklages.
Fredningssagens behandling
§ 15. Såfremt Landsstyret rejser en fredningssag eller træffer afgørelse om at fremme et fredningsforslag fremsat af en kommunalbestyrelse eller en forening, organisation eller lignende, underrettes offentligheden om fredningsforslaget gennem offentliggørelse i de landsdækkende aviser, og i fornødent omfang ligeledes i lokale medier.
Stk. 2. De personer, selskaber, myndigheder, institutioner og organisationer m.v. , der har brugsrettigheder over arealer, der omfattes af forslaget, berørte kommunalbestyrelser samt foreninger og organisationer og lignende, som antages at have en væsentlig interesse i forslaget, underrettes særskilt om forslaget.
Stk. 3. I underretningerne efter stk. 1‑2 fastsættes en frist på mindst 2 måneder for fremsættelse af eventuelle indsigelser og erstatningskrav. Fristen regnes fra den i stk. 1 nævnte offentliggørelse og den i stk. 2 nævnte underretning.
Stk. 4. Såfremt der ikke er fremsat krav om erstatning inden for den i stk. 3 fastsatte frist kan der ikke på et senere tidspunkt gives erstatning som følge af tab på grund af fredningen.
Det endelige fredningsforslags retsvirkninger
§ 16. Fra det tidspunkt, den i § 15 nævnte underretning er kommet frem, må der ikke foretages noget, der kan hindre eller vanskeliggøre gennemførelsen af den påtænkte fredning.
Erstatningskrav
§ 17. Landsstyret bemyndiges til ved ekspropriation at erhverve ejendom, der er nødvendig til gennemførelse af fredning efter denne landstingslov. Ekspropriation sker efter reglerne i landstingslov om ekspropriation.
Fredningens gennemførelse og offentliggørelse
§ 18. Efter udløbet af den i § 15 nævnte frist træffer Landsstyret afgørelse om, hvorvidt fredningen skal gennemføres. Afgørelse om fredning skal indeholde bestemmelser om følgende:
1) Fredningens formål.
2) Fredningens omfang.
3) Nærmere fredningsbestemmelser.
4) Eventuelle foranstaltninger brugerne eller vedkommende kommunalbestyrelse skal træffe til fredningens gennemførelse.
5) Tilsyn med overholdelse af fredningens bestemmelser.
6) Gennemførelse af eventuelle plejeforanstaltninger.
7) Dispensation fra fredningsbestemmelserne.
8) Udarbejdelse af forvaltningsplan.
Stk. 2. Landsstyrets afgørelse efter stk. 1 offentliggøres snarest muligt i de landsdækkende aviser og i fornødent omfang ligeledes i lokale medier. Landsstyret underretter særskilt de i § 15, stk. 2 nævnte personer, myndigheder, foreninger og organisationer og lignende.
Ophævelse af fredninger
§ 19. Ophævelse eller ændring af en fredning, der er gennemført efter lovens ikrafttræden, sker efter samme fremgangsmåde som for gennemførelse af en fredning.
Stk. 2. Stk. 1 finder tilsvarende anvendelse for fredninger gennemført af Landsstyret før lovens ikrafttræden.
Stk. 3. Kommunale fredninger, der er gennemført før lovens ikrafttræden med Landsstyrets godkendelse, kan ophæves, såfremt Landsstyret meddeler samtykke hertil. Andre kommunale fredninger kan ophæves af vedkommende kommune, der underretter Landsstyret herom. Kommunalbestyrelsen er forpligtet til at orientere offentligheden om ophævelse af kommunale fredninger.
Stk. 4. Landsstyret kan træffe afgørelse om at iværksætte plejeforanstaltninger i forbindelse med en fredning gennemført før denne landstingslovs ikrafttræden, uden at følge den i stk. 1 nævnte procedure.
Stk. 5. Landsstyret kan træffe afgørelse om at iværksætte plejeforanstaltninger i forbindelse med en efter denne landstingslov gennemført fredning, uden at følge den i stk. 1 nævnte procedure.
Klage over fredninger
§ 20. Landsstyrets afgørelse om ikke at fremme en fredning, samt Landsstyrets afgørelse efter § 18 kan påklages til det i § 57, stk. 1 nævnte klageudvalg.
Stk. 2. Klageberettigede er
1) brugere, der skal have afgørelsen tilsendt,
2) kommunale myndigheder, hvis interesser berøres af forslaget,
3) de i § 14, stk. 1 anerkendte foreninger, organisationer eller lignende, hvis interesser
berøres af forslaget.
Stk. 3. § 57, stk. 3‑5 finder tilsvarende anvendelse.
Kapitel 7
Naturskabte objekter
§ 21. Naturskabte objekter af botanisk, zoologisk eller geologisk art, der er af videnskabelig eller udstillingsmæssig eneståendeværdi, herunder fossiler, jordlag eller islag med indlejret drivtømmer, knoglemateriale, samt meteoritter tilhører det grønlandske samfund. Sådanne fund må ikke fjernes, ændres eller beskadiges uden tilladelse fra Grønlands Nationalmuseum og Arkiv.
Stk. 2. Fund omfattet af stk. 1 skal anmeldes til Grønlands Nationalmuseum og Arkiv.
§ 22. Landsstyret kan fastsætte regler til beskyttelse af naturskabte objekter.
Kapitel 8
Beskyttede naturtyper i det åbne land
§ 23. Følgende naturtyper uden for by‑ og bygdezoner er beskyttede således, at der ikke må foretages ændring i deres tilstand:
1) Saltsøer og saltholdige søer.
2) Varme kilder.
Stk. 2. Vandindvindingsaktiviteter er undtaget for forbudet i stk. 1.
§ 24. Landsstyret kan fastsætte regler, som beskriver og afgrænser de naturtyper, der er nævnt i § 23.
Stk. 2. Landsstyret kan fastsætte regler om registrering af de naturtyper, der er nævnt i § 23.
§ 25. Landsstyret kan i særlige tilfælde dispensere fra bestemmelserne i § 23.
§ 26. Landsstyret kan fastsætte regler om, at andre naturtyper end de i § 23 n
12. august 2002 UKA 2002/85
Pinngortitamik illersuineq pillugu Inatsisartut inatsisissaatut nr. xx, uu. qqqq 200y-meersussatut siunnersuut
Kapitali 1.
Inatsisip siunertaa atuuffialu
§ 1. Inatsisartut inatsisaatigut Kalaallit Nunaanni pinngortitaq illersueqataaffigineqassaaq, taamaalilluni uumassusilinnik piujuaannartitsineq tunngavigalugu inuiaqatigiit ineriartorsinnaaqqullugit, mianersornissamik tunngavissat naapertorlugit aamma inuit inuunerminni atugarisaat aammalu uumasut naasullu piujuaannarnissaat ataqqillugit.
Imm. 2. Inatsisartut inatsisaanni pingaartumik anguniagaapput:
uumassusillit assigiinngitsut amerlasoorsuunerisa illersorneqarnissaat, tassunga ilaallutik uumassusillit kingornussisarnermut pisataat, uumasut aalajangersimasut, uumasut najugannaavi uumasoqarfiillu,
piujuaannartitsineq tunngavigalugu isumalluutinik uumassusilinnik iluaquteqarnissaq,
nunami nalillit pigiinnarnissaat paaqqutarinissaallu,
innuttaasut pinngortitami pisuussuteqaqisumi angalaarlutillu uninngaarsinnaanissaasa periarfissinneqarnissaat,
nunarsuarmioqatigiit pinngortitaq pillugu isumaqatigiissutaasa pisariaqarnera naapertorlugu Kalaallit Nunaanni inatsisiliornermi atuuttussanngortinneqartarnissaasa qulakkeerneqarnissaat.
Imm. 3. Tamatuma saniatigut Inatsisartut inatsisaatigut makku qulakkeerinneqataaffigineqassapput:
nunami imaanilu uumasut nujuartat, naasut uumasuaqqallu isaannarmik takuneqarsinnaan-ngitsut inuiaqatigiinnillu kalaallinit pigineqartut kingornussisarnermut timiminni pisataasa inuiaqatigiinnut iluaqutissanngortinneqarnissaat,
pinngortitap inuillu peqqissusiisa uumassusillit kingornussisarnermut timiminni pisattamikkut allanngortitaasut iluaqutigineqarnerannut, atugaanerannut aqunneqarnerannullu atatillugu illersorneqarnissaat.
§ 2. Inatsisartut inatsisaat nunami imaanilu aalisarnikkut oqartussaaffigineqartumi atuuppoq. Kapitali 8, 9, 13, 15 aamma 16 aalajangersakkanik imaqarput taamaallaat illoqarfiit nunaqarfiillu killeqarfiisa avataannut atuuttunik.
§ 3. Inatsisartut inatsisaat atuuppoq uumasunut nujuartanut tassaasunut; uumasut miluumasut, timmissat, aalisakkat aamma uumasut allat nunatsinni pinngortitami uumasuusut.
Imm. 2. Inatsisartut inatsisaat aalisakkanut, uillunut, kinguppannut aamma uumasunut allanut qimerloqanngitsunut, inuussutissarsiornermi iluaqutigineqartunut, iluaqutigineqarnerallu aalisarneq pillugu inatsimmi malittarisassaqartitaappat, atuutinngilaq.
Imm. 3. Inatsisartut inatsisaat pinngortitami naasunut atuuppoq, tassunga ilaallutik immami naasut.
§ 4. Misissueqqaarnernut, misissueqqissaarnernut pisuussutinillu uumaatsunik atuinermut, tassu-nga ilaallutik aatsitassat, atatillugu pinngortitamut tunngatillugu illersuineq pillugu maleruagassanik aalajangersaasarneq Inatsisartut inatsisaannut ilaatinneqanngilaq. Maleruagassat tamakkununnga tunngasut inatsisit suliarineqartartunut taamaattunut piginnaatitsissutit nalunaarutigineqarnerannut imaluunniit akuersissutinut tunngavigineqartut tunngavigalugit kiisalu tamakku oqartussaasutut ataatsimoortillugit suliarineqarnerannut atatillugu aalajangersarneqartassapput.
Kapitali 2.
Uumasunik miluumasunik timmissanillu illersuineq
§ 5. Uumasut miluumasut aamma timmissat illersorneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassaliorsinnaapput, taamatuttaaq makku pillugit:
Uumasunik aalajangersimasunik, uumasoqatigiinnik uumasoqatigiilluunniit ilaannik eqqissisimatitsineq.
Piniarnermik aallaaniarnermillu suiaassuseq, utoqqaassuseq angissuserlu tunngavigalugit malittarisassaqartitsineq.
Piffissanik piniarfissanik aallaaniarfissanilluunniit aalajangersaaneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani piniaqqusinnginneq aallaaniaqqusinnginnerlu.
Kalaallit Nunaanni tamarmi imaluunniit sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani uumasunik miluumasunik kiisalu timmissanik pisassiissutinik aalajangersaasarneq.
Uumasut miluumasut timmissallu nerissaqarnissamut tunngavigisaannik illersuineq.
Pisortat aqutsinissaannut pilersaarutinik akuersissuteqartarneq.
Sumiiffinni erseqqqinnerusumik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi angalasoqaqqusinnginneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusunik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi suliaqartoqaqqusinnginneq.
§ 6. § 5 malillugu illersuineqaraluarpalluunniit Naalakkersuisut akuersissuteqarsinnaapput piniarnissamut aallaaniarnissamullu nunatta piniagassatigut isumalluutaasa nalunaarsorneqarnerannut atatillugu imaluunniit ilisimatuussutsikkut misissuinernut atatillugu.
Imm. 2. Naalakkersuisut inuit, suliffeqarfiit pisortalluunniit suliffeqarfii uumasunik timmissanillu kapitalimi matumani pineqartunik iluaquteqarsinnaatitaasut piumaffigisinnaavaat uumasut timmissallu pisatik pillugit paasissutisseeqqullugit ilisimatuussutsikkut misissuinernut atatillugu. Naalakkersuisut aamma inuit, suliffeqarfiit pisortallu suliffeqarfii peqqusinnaavaat uumasut miluumasut timmissallu pillugit suugaluartunilluunniit paasissutisseeqqullugit ilisimatuutut misissuinermi atugassanik, imaluunniit piniarnerup aallaaniarnerullu allaffissornikkut aqunneqarnerani atugassanik.
Kapitali 3.
Aalisakkanik illersuineq
§ 7. Aalisakkat illersorneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassaliorsinnaapput, taamatuttaaq makku pillugit:
Uumasunik aalajangersimasunik, uumasoqatigiinnik uumasoqatigiilluunniit ilaannik eqqissisimatitsineq.
Piffissanik aalisarfiusussanik aalajangersaaneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani aalisaqqusinnginneq.
Pisortat aqutsinissaannut pilersaarutinik akuersissuteqartarneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi angalasoqaqqusinnginneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi suliaqartoqaqqusinnginneq.
§ 8. § 6 taamatuttaaq aalisakkanut atuuppoq.
Kapitali 4.
Uumasunik allanik illersuineq
§ 9. Uumasut allat kapitali 2-mi 3-milu taaneqanngitsut, ilaatigut sullernit uumasullu qimerloqanngitsut allat, illersorneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassaliorsinnaapput, taamatuttaaq makku pillugit:
Uumasunik aalajangersimasunik, uumasoqatigiinnik uumasoqatigiilluunniit ilaannik eqqissisimatitsineq.
Kalaallit Nunaanni tamarmi imaluunniit sumiiffinni erseqqinnerusunik killilikkani piniaqqusinnginneq, aalisaqqusinnginneq katersueqqusinnginnerluunniit.
Piniariaatsinik, aalisariaatsinik katersueriaatsinillum aalajangersaaneq.
Pisortat aqutsinissaannut pilersaarutinik akuersissuteqartarneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi angalaqqusinnginneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi suliaqartoqaqqusinnginneq.
§ 10. § 6 uumasunut kapitalimi matumani taaneqartunut taamatuttaaq atuuppoq.
Kapitali 5.
Naasut pinngortitami namminneerlutik naasartut illersorneqarnissaat
§ 11. Naasut pinngortitami namminneerlutik naasartut illersorneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassaliorsinnaapput, taamatuttaaq makku pillugit:
Naasunik aalajangersimasunik, naasoqatigiinnik naasoqatigiilluunniit ilaannilluunniit eqqissisimatitsineq.
Piffissani aalajangersimasuni aamma/imaluunniit sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani naasunik pinngortitami nammineq naasartunik katerseqqusinnginneq.
Pisortat aqutsinissaannut pilersaarutinik akuersissuteqartarneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi angalasoqaqqusinnginneq.
Sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani aamma/imaluunniit piffissami aalajangersimasumi suliaqartoqaqqusinngineq.
§ 12. § 11 malillugu illersuisoqaraluarpalluunniit Naalakkersuisut naasunik pinngortitami namminneerlutik naasartunik ilisimatuussutsikkut misissuinernut atatillugu katersuinissamut akuersissuteqarsinnaapput.
Kapitali 6.
Nunaminertat kiisalu erngup immallu eqqissisimatitaanerat
Siunertaq
§ 13. § 1-mi siunertat taaneqartut isumaginissaat siunertaralugu Naalakkersuisut kapitalimi matumani malittarisassat malillugit nunaminertat aamma erngup immallu eqqissisimatinneqarnissaat aalajangersinnaavaat, tamatumani imaq aalisarnikkut oqartussaaffigisaq ilanngullugu.
Imm. 2. Eqqissisimatitsinerni anguniarneqassaaq sapinngisamik uumasoqarfiit avatangiisaasalu sukumiinerusumik killilikkat illersorneqarnissaat.
Eqqissisimatitsinermi suliassat suliassiissutigineqartarnerat
§ 14. Eqqissisimatitsinermut tunngatillugu suliassaq Naalakkersuisunit suliassanngortinneqarsinnaavoq, imaluunniit kommunalbestyrelsip susassaqartup imaluunniit peqatigiiffiup, suliniaqatigiiffiup assigisaasaluunniit Naalakkersuisunit akuerineqarsimasut eqqissisimatitsinissamik siunnersuummik Naalakkersuisunut saqqummiussaqarnerisigut.
Imm. 2. Eqqissisimatitsinissamik siunnersuummi kommunalbestyrelsimit imaluunniit peqatigiiffimmit, suliniaqatigiiffimmit assigisaannilluunniit saqqummiunneqartumi minnerpaatut nalunaarneqarsimassapput sumiiffik eqqissisikkusutaq, atuisinnaatitaanermut pisinnaatitaaffiit siunnersuummit attorneqartussat, kiisalu siunnersuutip siunertaanut tunngavilersuutinullu nassuiaat.
Imm. 3. Naalakkersuisut aalajangissavaat eqqissisimatitsinissamik siunnersuut kommunalbesty-relsimit imaluunniit peqatigiiffimmit, suliniaqatigiiffimmit assigisaannilluunniit saqqummiunneqartoq ingerlateqqinneqassanersoq. Naalakkersuisut kommunalbestyrelsi imaluunniit peqatigiiffik, suliniaqatigiiffik assigisaaluunniit siunnersuuteqarsimasoq aalajangiinerup inerneranik ilisimatissavaat.
Imm. 4. Eqqissisimatitsinissamik suliap ingerlateqqinneqarnissaanik Naalakkersuisut aalajangiineri naammagittaalliuutigineqarsinnaanngillat.
Eqqissisimatitsinissamik suliap suliarineqarnera
§ 15. Naalakkersuisut eqqissisimatitsinissamik suliamik aallartitsippata imaluunniit kommunalbestyrelsimit imaluunniit peqatigiiffimmit, suliniaqatigiiffimmit assigisaannilluunniit eqqissisimatitsinissamik siunnersuutip ingerlateqinneqarnissaanik aalajangiippata innuttaasut eqqissisimatitsinissamik siunnersuummik ilisimatinneqassapput aviisitigut nuna tamakkerlugu saqqummersartutigut, pisariaqarpallu najukkani paasissutissanik siammarterutitigut ilisimatitsinikkut.
Imm. 2. Inuit, ingerlatseqatigiiffiit, oqartussat, suliffeqarfiit suliniaqatigiiffiillu il.il. siunnersuut malillugu nunaminertamik atuisinnaatitaasut, kommunalbestyrelsit pineqartut kiisalu peqatigiiffiit, suliniaqatigiiffiit assigisaallu siunnersuummi annertuumik soqutigisaqarsorinartut siunnersuut pillugu immikkut ilisimatinneqassapput.
Imm. 3. Imm. 1-2 malillugit ilisimatitsissutini aalajangerneqassaaq akerliliilluni nalunaarutaajunnartut taarsiiffigineqarnissamillu piumasaqaataajunnartut saqqummiunneqarnissaannut sivikinnerpaamik qaammatinik marlunnik piffissalerlugit killiligaasut.
Imm. 4. Imm. 3-mi piffissamik killiliilluni aalajangersakkap iluani taarsiiffigineqarnissamik piumasaqaammik saqqummiussisoqarsimanngippat kingisinnerusukkut eqqissisimatitsinermik pissuteqartumik annaasaqarnerup kingunerisaanik taarsiissuteqartoqarsinnaanngilaq.
Inaarutaasumik eqqissisimatitsinissamik siunnersuutip inatsisitigut sunniutissai
§ 16. Nalunaartussaanerup § 15-imi taaneqartup saqqummerneraniit eqqissisimatitsinissamut siunniunneqartumut tunngatillugu pinngitsoortitsisinnaasunik akornutaasinnaasunilluunniit iliuuseqartoqassanngilaq.
Taarsiiffigineqaqqusinnaaneq
§ 17. Naalakkersuisut piginnaatitaapput naammaginartumik akilersillugu pigisanik aalaakkaasunik pisortanut tunniussisussanngortitsinikkut pigisanik aalaakkaasunik, inatsisartut inatsisaat manna malillugu eqqissisimatitsinissap anguneqarnissaanut pisariaqartinneqartunik, pisinissaminnut. Naammaginartumik akilersillugu pigisanik aalaakkaasunik pisortanut tuniussisussanngortitsisoqassaaq naammaginartumik akilersillugu pigisanik aalaakkaasunik pisortanut tunniussisussanngortitsisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaanni maleruagassat malillugit.
Eqqissisimatitsinerup piviusunngortinneqarnera tamanullu nalunaarutigineqarnera
§ 18. Piffissamik killiliineq § 15-imi taaneqartoq qaangiuppat Naalakkersuisut aalajangiiffigissavaat eqqissisimatitsinissaq piviusunngortinneqassanersoq. Eqqissisimatitsineq pillugu aalajangiineq uku pillugit aalajangersakkanik imaqassaaq:
Eqqissisimatitsinerup siunertaa.
Eqqissisimatitsinerup annertussusia.
Eqqissisimatisinermi malittarisassat sukumiinerusut.
Eqqissisimatitsinerup piviusunngortinnissaanut atuisut imaluunniit kommunalbestyrelsip pineqartup iliuuserineqarsinnaasutut aalajangiiffigisassaat.
Eqqissisimatitsinermi aalajangersakkat malinneqarnerannik nakkutilliineq.
Paaqqutarinninnermut qanoq iliuusaasinnaasut naammassineqarnissaat.
Eqqissisimatitsinermi aalajangersakkat saneqqunneqarnissaannut immikkut akuersissuteqartarneq.
Pisortat ingerlatsinissaannut pilersaarusiorneq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu Naalakkersuisut aalajangiinerat sapinngisamik piaarnerpaamik aviisini nuna tamakkerlugu saqqummersartuni pisariaqartitsinerlu malillugu najukkani tusagassiuutitigut saqqummiunneqassaaq. Inuit, oqartussat, peqatigiiffiit, suliniaqatigiiffiit assigisaallu § 15-imi taaneqartut Naalakkersuisut immikkut ilisimatissavaat.
Eqqissisimatitsinerit atorunnaarsitaaneri
§ 19. Eqqissisimatitsineq inatsisip atulernerata kingornatigut atorunnaarsinneqartoq allanngortinneqartorluunniit eqqissisimatitsinerup piviusunngortinneqarnerani suleriaatsit malillugit suliarineqassaaq.
Imm. 2. Imm. 1 aamma atuuppoq eqqissisimatitsinernut inatsisip atuutilinnginnerani Naalakkersuisut atulersissimasaannut.
Imm. 3. Kommunini eqqissisimatitsinerit inatsisip atuutilinnginnerani Naalakkersuisut akuersinerisigut pisimasut atorunnaarsinneqarsinnaapput Naalakkersuisut tamanna taperserpassuk. Kommunini eqqissisimatitsinerit allat kommunimit atorunnaarsinneqarsinnaapput, Naalakkersuisut ilisimatillugit. Kommunalbestyrelsi pisussaavoq kommunimi eqqissisimatitsinerit atorunnaarnerat pillugu innuttaasut ilisimatissallugit.
Imm. 4. Imm. 1-imi periusissat taaneqartut malinngikkaluarlugit, inatsisartut inatsisaata matuma atuutilinnginnerani eqqissisimatitsinernut atatillugu paaqqutarinninnissamut iliuusissanik aallartitsinissamut Naalakkersuisut aalajangiisinnaapput.
Imm. 5. Imm. 1-imi periusissat taaneqartut malinngikkaluarlugit inatsisartut inatsisaannut matumunnga atatillugu eqqissisimatitsinermi paaqqutarinninnissamut iliuusissanik aallartitsinissamut Naalakkersuisut aalajangiisinnaapput.
Eqqissisimatitsinerit pillugit naammagittaalliuutit
§ 20. Naalakkersuisut eqqissisimatitsinissamik tapersersuiniaratik aalajangernerat kiisalu Naalakkersuisut § 18 malillugu aalajangerneri naammagittaalliuuteqartarfittut ataatsimiititaliamut § 57, imm. 1-imi taaneqartumut naammagittaalliuutigineqarsinnaapput.
Imm. 2. Naammagittaalliorsinnaatitaapput,
atuisut, aalajangiinermik nassinneqartussat,
kommunini oqartussat, soqutigisamikkut siunnersuummit eqqorneqartussat,
peqatigiiffiit, suliniaqatigiiffiit assigisaallu § 14, imm. 1-imi akuerineqartutut, soqutigisamikkut siunnersuummit eqqorneqartussat.
Imm. 3. § 57, imm. 3 - 5 taamatuttaaq atorneqassapput.
Kapitali 7.
Pinngortitap pinnguisai
§ 21. Pinngortitap pinnguisai naasunit, uumasunit ujaqqanilluunniit pisut ilisimatuussutsikkut imaluunniit saqqummiunneqarnermikkut immikkut naleqarluartut, tamatumani ilanngullugit ujaranngorsimasut, nunap ikiariissaarneri imaluunniit qissiat sermimik poorsimasut, saarnit, kiisalu ullorissap anai inuiaat kalaallit pigaat. Nassaat taamaattut peerneqaqqusaanngillat, allanngortinneqaqqusaanatik ajoquserneqaqqusaanatillu Nunatta Katersugaasivia Allagaateqarfialu akuersiseqqaartinnagu.
Imm. 2. Nassaat imm. 1-imi pineqartut Nunatta Katersugaasivianut Allagaateqarfianullu nalunaarutigineqassapput.
§ 22. Pinngortitap pinnguisaasa illersorneqarnissaannut Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.
Kapitali 8.
Asimi pinngortitat illersukkat
§ 23. Pinngortitami immikkut ittut makkua illoqarfiit nunaqarfiillu killeqarfiisa avataanniittut illersugaapput taamalu pissusaat allanngorteqqusaanatik:
Tatsit tarajuusumik imeqartut aamma tatsit tarajornitsuusut.
Puilasut kissartut.
Imm. 2. Imermik pissarsiniarluni suliat imm. 1-imi inerteqqutinut ilaatinneqanngillat.
§ 24. Pinngortitami immikkut ittut § 23-mi taaneqartut nalunaarsorneqarnerannik killilersorneqarnerannillu imaqartunik Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.
Imm. 2. Pinngortitami immikkut ittut § 23-mi taaneqartut nalunaarsornerat pillugu Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.
§ 25. Pissutsini immikkut ittuni Naalakkersuisut § 23-mi aalajangersakkat saneqqunneqarnissaat akuerisinnaavaat.
§ 26. Pinngortitami immikkut ittut § 23-mi taaneqanngitsut illersugaanissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput. Tamatumunnga atatillugu pinngortitanik taamaattunik allaaserinnittunik killiliisunillu, kiisalu tamakku nalunaarsugaanissaat pillugit Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.
Kapitali 9.
Asimi illersuutitut killigititat
§ 27. Illoqarfiit nunaqarfiillu killeqarfiisa avataanni pinngortitami immikkut ittunit ataani taaneqartunit 100 meterinik qaninnerusumi illunik inissiisoqassanngilaq, naasunik orpinnilluunniit ikkussuisoqassanngilaq, naatitsisoqassanngilaq kussiortoqaranilu imaluunniit allatigut nunap pissusia allanngortinneqassanani:
Tatsit tarajuusumik imeqartut aamma tatsit tarajornitsuusut.
Tatsit allat 1000 m2-imit annerusut.
Kuuit.
Puilasut kissartut.
Imm. 2. Imermik pissarsiniarluni suliat pissarsiniarfittut immikkoortitaniittut imm. 1-imi inerteqqummut ilaatinneqanngillat.
§ 28. Illoqarfiit nunaqarfiillu killeqarfiisa avataanni sissamiit 100 meterinik qaninnerusumi illunik inissiisoqassanngilaq, naasunik orpinnilluunniit ikkussuisoqassanngilaq, naatitsisoqassan-ngilaq kussiortoqaranilu imaluunniit allatigut nunap pissusia allanngortinneqassanani.
§ 29. Nunalerinikkut ingerlatat §§ 27 aamma 28-mi malittarisassanut ilaanngillat.
Imm. 2. Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput §§ 27 aamma 28 nunalerinikkut ingerlatanut atuuttussanittaaq.
Imm. 3. Naalakkersuisut massakkut nunaleriffiusuni siunissamilu nunaleriffiusussani sumiiffiit erseqqinnerusumik killilikkat nunalerinikkut ingerlatsiviunnginnissaannik malittarisassiorsinnaapput.
§ 30. Ingerlatat aatsitassat pillugit inatsimmi inatsisitigut tunngaveqartinneqartut §§ 27-mi aamma 28-mi malittarisassani pineqanngillat.
§ 31. Illuaqqanik piniariartarfinnik aamma annanniarfiusinnaasunik ataasiakkaanik inissiinerit § 28-mi inerteqquteqarnermi pineqanngillat.
§ 32. Sunngiffimmi takornarianullu illuaqqat §§ 27-mi 28-milu inerteqquteqarneq apeqqutaatinnagu pinngortitami immikkut ittuni taaneqartuni sinerissamiillu 100 meterinik qaninnerusumi inissinneqarsinnaapput, tamanna asimut pilersaarusiami aalajangersarneqarsimappat.
Imm. 2. Kommunit ileqqoreqqusaanni imaluunniit asimut pilersaarusiami aalajangerneqarsinnaavoq, sunngiffimmi takornarianullu illuaqqat §§ 27-mi 28-milu pinngortitami immikkut ittuni sinerissamiillu 100 meterinik qaninnerusumi inissinneqarsinnaanerat.
Imm. 3. Kommunit ileqqoreqqusaanni imaluunniit asimut pilersaarusiami aalajangersarneqarsinnaavoq, tatsit § 27, imm. 1, nr. 2-mi taaneqartunit mikinerusut illersorneqassasut, taamaalilluni taakkua kaajallallugit titarneq aqqutigalugu nunami allanngortiterisoqartussaajunnaarlugu.
§ 33. Pissutsini immikkut ittuni Naalakkersuisut §§ 27-mi 28-milu aalajangersakkat atortinngitsoorsinnaavaat.
§ 34. Naalakkersuisut illoqarfiit nunaqarfiillu killeqarfiisa avataanni pinngortitami immikkut ittut §§ 27-mi 28-milu taaneqanngikkaluartut illersuutitut killeqarnissaat pillugu malittarisassanik aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 10.
Uumasut nujuartat naasullu assigiinngitsut allamut nuunneqartarnerat, pigineqartarnerat,
eqqunneqartarnerat anninneqartarnerallu il.il. nioqqutigineqarnerallu
Nuussisarneq pigisaqartarnerlu il.il.
§ 35. Uumasut, naasut uumasuaqqallu isaannarmik takuneqarsinnaanngitsut nunatsinni pinngortitami imminni pioriinngitsut pinngortitami allamut nussoqqusaanngillat kinguaassiortinneqassanatilluunniit. Pinngortitamut kingunerisinnaasai pillugit naliliineq tunngavigalugu Naalakkersuisut § 43-p assinganik allamut nussuinissamut kinguaassiortitsinissamullu akuersissuteqarsinnaapput. Akuersinermut tunngatillugu Naalakkersuisut pinngortitap illersorneqarnissaa pillugu piumasaqaatinik aalajangersaasinnaapput.
Imm. 2. Naalakkersuisut iliuuseqarsinnaapput uumasut, naasut aamma uumasuaqqat isaannarmik takuneqarsinnaanngitsut imm. 1-imi taaneqartut nungusarneqarnissaat siunertaralugu, tassa akuerineqanngitsumik allamut nussorneqarsimappata, tikissunneqarsimappata, imaluunniit imminni siaruarsimappata nunatsinni uumasunut nujuartanut, naasunut uumasuaqqanullu isaannarmik takuneqarsinnaanngitsunut maaneerersunut navianartorsiortitsisinnaasumik.
Imm. 3. Imm. 1-imi uumasut naasullu taaneqartut tikissunneqarsinnaanerat pinngitsoortinniarlugu Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.
Imm. 4. Uumasut nujuartat naasullu Kalaallit Nunaanni sumiiffimmiit sumiiffimmut allamut taamaallaat nuunneqarsinnaapput siammarneqarsinnaallutillu Naalakkersuisut akuersinerisigut.
§ 36. Uumasut miluumasut nujuartat, timmissat aalisakkallu ungalusat iluini uumasuutigineqarnissaat aatsaat Naalakkersuisut akuersinerisigut pisinnaavoq.
Eqqussineq nunanullu allanut annissineq il.il.
§ 37. Uumasut nujuartat naasullu, kiisalu taakkua ilaasa iluaqutigineqarnerisa aqunneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput, tamatumani ilanngullugu malittarisassiorfigisinnaallugit allaniit eqqussuineq, nunanut allanut annissuineq, nioqquteqarneq, aanaveersaganngorlugit toqqortaqarneq, nalunaarsuineq nalunaaqutsersuinerlu. Malittarisassani pineqarsinnaapput uumasut naasullu nunatsinneersut nunanilluunniit allaneersut.
Nioqquteqarneq pigisaqarnerlu
§ 38. Uumasut naasullu eqqissisimatitaalluinnartut taakkuluunniit ilaat nioqqutigeqqusaanngillat pigisareqqusaanatillu. Taamaattoq pissutsinili immikkut ittuni Naalakkersuisut inerteqqut taanna saneqqullugu akuersisinnaapput.
Imm. 2. Imm. 1 atortussaassanngilaq inuup, ingerlatseqatigiiffiit, oqartussat, suliffeqarfiit, suliniaqatigiiffiit il.il uumassusilik pineqartoq eqqissisimatitaalivinnginnerani pigilersimappassuk. Uumasunilli naasunillu taakkuninnga nioqquteqarneq inerteqqutaavoq.
Imm. 3. Uumasut eqqissisimatitaalluinnartut toqusimasut nassaarineqartut taakkualu pisataasa ilaat nassarneqarunik Pinngortitaleriffimmut piaarnerpaamik tunniunneqassapput, imalukunniit politiinulluunniit taakkua Pinngortitaleriffimmut tunniunneqarnissaat isumagissammassuk.
Imm. 4. Naalakkersuisut imm. 3-mi taaneqartuunngitsunik pisuni allani tunniussisussaatitaanermik aalajangersagaliorsinnaapput, taamatuttaaq inuup uumasoq eqqissisimatitaalluinnartoq napparsimanermik ajoqusersimanermilluunniit pissuteqartumik uumasup anniaateqarnissaa pinngitsoortinniarlugu toquttariaqalersimappagu. Naalakkersuisut uumasunik nammineq toqusimasunik nassaanilluunniit imaluunniit uumasunik eqqissisimatitaalluinnartunik toqunneqarsimasunik nalunaaruteqartussaatitaaneq pillugu aalajangersagaliorsinnaapput.
Kapitali 11.
Uumassusillit kingornussisarnermut pisataasigut pisuussutit
§ 39. Kalaallit Nunaanni uumassusillit kingornussisarnermut pisataasigut pisuussutinik, taakkuluunniit ilaannik, pissarsineq, katersuineq atuinerluunniit, imaluunniit pisuussutinik taamaattunik imaluunniit tamakku ilaannik Kalaallit Nunaannit annissineq inerteqqutaavoq, tamanna pillugu Naalakkersuisut akuersissuteqareersimanngippata.
Imm. 2. Imm. 1-imi aalajangersakkami pineqanngillat pissarsineq, katersineq, atuineq imaluunniit annissineq inatsimmi aalajangersakkat allat ataqqillugit imatullu pillutik
toqqaannartumik atuinissaq imaluunniit nerineqarnissaat, immaqa suliarineqarlutik, matumani inuussutissarsiorneq siunertaralugu
inuussutissarsiornerunngitsumik namminerli aamma inuttut nammineq atugassatut imaluunniit
inuussutissarsiornerunngitsumik ilisimatusarnermilli siunertaqarluni.
Imm. 3. Imm. 1 malillugu akuersissuteqarnermi piumasaqaatit aalajangersarneqarsinnaapput pisuussutinik imm. 1 malillugu inuussutissarsiutigalugu iluaquteqarnikkut aningaasanik pissarsiat naammaginartumik ilaasa kalaallinit inuiaqatigiinnit, taamatuttaaq assigiinngitsuni najugalinnit immikkut attorneqartunit, pissarsiarineqarnissaat qulakkeerniarlugu pisariaqartinneqartutut isumaqarfigineqartut.
Imm. 4. Kalaallit Nunaata uumassusillit kingornussisarnermut pisataannik pisuussutaasa misissorneqarnerinut iluaqutigineqarnerinullu Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.
Kapitali 12.
Uumassusillit kingornussisarnermut pisattamikkut allanngortitat
§ 40. Uumassusillit kingornussisarnermut pisattamikkut allanngortitat Kalaallit Nunaanni inerteqqutaapput. Tamannali atuutinngilaq uumassusilinnik taamaattunik eqqussuinermut atuinermullu, nakorsaatinut, akiuussutissanut katsorsaanermilu atortunut suugaluartunulluunniit ilaatinneqartunut kiisalu uumassusilinnut Inatsisartut inatsisaata matuma atuutilernerani inuussutissanik tunisassiornermut atorneqarsimasunut.
Imm. 2. Uumassusillit kingornussisarnermut pisattamikkut allanngortitatut paasineqassapput naasut, uumasut, uumasuaqqat tappiorannartut, cellit tunillannartulluunniit, kingornussisarnermut pisattanik nutaanik pissusissavimmissut pinngorsimanngitsunik akuugaasutut.
Imm. 3. Naalakkersuisut imm. 1-ip saneqqunneqarnissaanut siumoortumik immikkut ittumik akuersissuteqartoqarnissaa nalunaarutigisinnaavaat. Immikkut ittumik akuersissut periaatsit akuerisaasut malillugit ajoqusiisoqarsinnaaneranik naliliineq tunngavigalugu nalunaarutigineqassaaq. Naalakkersuisut immikkut ittumik akuersissuteqarnissamut piumasaqaatinik sukumiinerusunik aalajangersaassapput.
Imm. 4. Naalakkersuisut uumassusillit kingornussisarnermut pisattat allanngortitat misissorneqartarnerat iluaqutigineqartarnerallu pillugit maleruagassanik erseqqinnerusumik aalajangersaasinnaapput, taamatuttaaq uumassusilinnik taamaattunik eqqussuinermut, annissuinermut, allanut nuussisarnermut, tunitsivissarsiornermut taamaattuliortarnermullu tunngasunik.
Kapitali 13.
Pinngortitami angalaneq uninngaarnerlu
§ 41. Kikkulluunniit pinngortitami angalaarsinnaatitaapput uninngaarsinnaatitaallutillu.
Imm. 2. Imm. 1 sumiiffinnut eqqissisimatitsinissamik aalajangersakkani allatulluunniit kikkulluunniit angalanissaannut uninngaarsinnaanerannullu killilersuutinik aalajangersaavigineqarsimasunut atuutinngilaq.
Imm. 3. Kikkulluunniit pinngortitami angalaartut uninngaartulluunniit pinngortitami nalilinnut qajassuartumik isumatusaartumillu pissusilersussapput.
Imm. 4. Kikkulluunniit tamarmik tikissinnaasaanni allattuinikkut titartaanikkulluunniit pinngortitaq kusanaallisarneqassanngilaq.
Imm. 5. Pinngortitami angalaarsinnaaneq uninngaarsinnaanerlu pillugit Naalakkersuisut malittarisassanik aalajangersaasinnaapput, taamatuttaaq angallassissutit motoorillit atorneqartarnerat pillugu.
Imm. 6. Naalakkersuisut takornariartitsisartut takornarianut aaqqissuussinerminnut atatillugu ilisimasortanik Kalaallit Nunaata pissusaanik aamma pinngortitamik illersuineq pillugu inatsisinik ilisimasalinnik atuisussaatitaanerat pillugu malittarisassanik aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 14.
Pinngortitamik paaqqutarinnineq pissuserisimasaatullu ilerseqqitsitsineq
§ 42. Sumiiffiit eqqissisimatitaanngitsut pissuserisimasaattut ilerseqqinniissaat paaqqutarineqarnissaallu pillugit Naalakkersuisut malittarisassanik aalajangersaasinnaapput.
Imm. 2. Nunap ilusereriigaata taamatuttaaq sumiiffinni erseqqinnerusumik killilikkani naasut nunallu qaleriaarnerisa illersorneqarnissaanut Naalakkersuisut malittarisassanik aalajangersaasinnaapput.
Imm. 3. Imm. 1-imi sumiiffinnut taaneqartunut pisortat ingerlatsinissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassanik aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 15.
Pinngortitamut sunniutasussanik nalilersuineq
§ 43. Kinaluunniit sanaartugassanik annertunerusunik imaluunniit sanaartukkamik suliffeqarfimmilluunniit, nunap imaluunniit kangerluit immallu pissusiinut annertuumik allanngortitsisinnaasumik imaluunniit pinngortitamut, taamatuttaaq uumasunut nujuartanut naasunullu, annertuumik sunniuteqarsinnaasumik, inissiiniarluni pilersaarusiortoq suliassat aallartinnginneranni pinngortitamut sunniutaasussanik nalilersueqqaassaaq. Tamatumani suliassanut pilersaarutit kiisalu suliassat nunamut imaluunniit kangerlunnut immanullu aamma pinngortitamut suut kingunerissaneraat nassuiaatigineqassapput.
Imm. 2. Suliassat imm. 1-imi taaneqartut nunap pissusianut pinngortitamullu annertuumik ajoqusiisinnaasutut isumaqarfigineqarpata Naalakkersuisut aalajangiisinnaapput suliassat piviusunngortinneqassanngitsut. Naalakkersuisut aalajangiisinnaapputtaaq imm. 1 malillugu suliassat saqqummiunneqartut taamaallaat piviusunngortinneqarsinnaasut nunap imaluunniit kangerluit immallu aamma pinngortitap illersornissaanut Naalakkersuisut piumasaqaatitut aalajangersarsisaat malinneqarpata.
§ 44. Suliassat aatsitassat ikummatissallu pillugit inatsimmi inatsisitigut tunngavillit § 43, imm. 1-imi piumasaqaatinut ilaatinneqanngillat.
§ 45. Pinngortitamut kingunerisassat nalilersorneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassanik aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 16.
Takoqqusaarutit silaannarmiittut
§ 46. Illoqarfiit avataanni takoqqusaarutit pilerisaarutilluunniit silaannarmi inisseqqusaanngillat inuussutissarsiummut suliffeqarfimmulluunniit susassaqartumut toqqaannartumik atasuunngippata. Aaqqissuussigallarnernut il.il. sapaatit akunnerinik marlunnik sivisunerpaaffilinnut atatillugu silaannarmi takoqqusaarutit atugaanerat inerteqqummi matumani ilaatinneqanngilaq.
Imm. 2. Aaqqissuussigallarnernut il.il. atatillugu silaannarmi takoqqusaarutit ikkussuunneqarsimasut aaqqissuussineq naammassineqarniariarpat piiarneqassapput.
Imm. 3. Pissutsini immikkut ittuni Naalakkersuisut immikkoortoq 1-ip saneqqunneqarnissaanik immikkut akuersissuteqarsinnaapput.
Kapitali 17.
Allaffissornikkut aqutsineq il.il.
Kommunit piginnaatitaaffii
§ 47. Naalakkersuisut kommunalbestyrelsi ataaseq arlallilluunniit kommunalbestyrelsilluunniit tamaasa peqqusinnaavaat Inatsisartut inatsisaat manna malillugu Naalakkersuisut suliassaat erseqqinnerusumik killilikkat isumageqqullugit.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu kommunalbestyrelsit suliassanik isumaginninnissaat pillugu Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput, kommunalbestyrelsit aalajangiinerisa Naalakkersuisunut naammagittaalliuutigineqarsinnaannginnerat ilanngullugu.
§ 48. Naalakkersuisut aalajangersinnaavaat nakkutilliineq § 54-imi taaneqartoq imaluunniit taassuma ilai erseqqinnerusumik killilikkat kommunalbestyrelsimit ataatsimit, kommunalbestyrelsinit arlalinnit imaluunniit kommunalbestyrelsinit tamanit ingerlanneqassasut.
Imm. 2. Naalakkersuisut imm. 1 naapertorlugu nakkutilliinerup ingerlanneqarnissaanut erseqqinnerusunik malittarisassiorsinnaapput, tassunga ilanngullugu inatsit malillugu malittarisassiarineqartut.
§ 49. Kommunini ileqqoreqqusat Inatsisartut inatsisaat manna malillugu aalajangersarneqartut Naalakkersuisunit atuuttussanngortinneqartassapput.
§ 50. Kommunalbestyrelsit nalunaarutiginninnerat tunngavigalugu Naalakkersuisut kommunit ileqqoreqqusaat atuuttut, pinngortitamik illersuinermut tunngatillugu aalajangersakkanik imaqartut, nalunaarsussavaat. Paasissutissat Naalakkersuisunut nassiunneqassapput inatsisip matuma atuutilerneraniit ukioq ataaseq qaangiutsinnagu Naalakkersuisut ilitsersuutaat sukumiinerusut malillugit.
Nunat tamalaat akornanni pisussaaffiit
§ 51. Pinngortitap illersorneqarnissaa pillugu nunat tamalaat isumaqatigiissutaasa eqqortinneqarnissaannik Kalaallit Nunaata pisussaaffeqarneranut malittarisassanik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Pinngortitap illersorneqarnera pillugu siunnersuisoqatigiit
§ 52. Naalakkersuisut pinngortitap illersorneqarnera pillugu siunnersuisoqatigiinnik pilersitsisinnaapput inatsisip atuuffiata iluani apeqqutit pillugit Naalakkersuisunut siunnersuisartussanik. Naalakkersuisut siunnersuisoqatigiit katitigaanerat atuuffigisaasalu sivisussiat il.il. pillugit aalajangersaassapput.
Akiliuteqartitsinerit
§ 53. Naalakkersuisut Inatsisartut inatsisaata allaffissornikkut aqunneqarnerani oqartussaasut aningaasartuutaannut matusissutissanik akiliuteqartitsisarneq pillugu malittarisassanik aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 18.
Nakkutilliineq il.il.
Nakkutilliineq
§ 54. Naalakkersuisut nakkutigissavaat Inatsisartut inatsisaata matuma inatsillu malillugu malittarisassiat malinneqarnissaat. Naalakkersuisuttaaq nakkutigissavaat eqqissisimatitsineq pillugu aalajangersakkat Inatsisartut inatsisaat malillugu atuutilersinneqarsimasut malinneqarnissaat.
Inatsisinik unioqqutitsinerit iluarsineqartarnerat
§ 55. Atuisinnaatitaasup kialluunniit pisussaaffigaa inatsisinik unioqqutitsinerit iluarsissallugit.
Imm. 2. Nakkutilliinermut oqartussaasut atuisinnaatitaasoq peqqusinnaavaat inatsisinik unioqqutitsineq iluarseqqullugu.
Pigisat il.il. tikinneqarsinnaanerat
§ 56. Inatsit malillugu oqartussat inuilluunniit oqartussanit taakkunannga taamaaliornissamut piginnaatitaasut, eqqartuussivimmit aalajangiinertaqanngitsumik, sapinngisamilli atuisinnaatitaanermik pigisaqartoq sioqqutsisumik ilisimateqqaarlugu, pigisanut nunaminertanullu il.il. atuisinnaatitaasup atorsinnaasaanut isersinnaapput, inatsisartut inatsisaat manna malillugu piginnaatitaaffitik naammassiniarlugit.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu tikinnissinnaatitaanerup atornissaannut politiit pisariaqartitsineq malillugu ikiuutissapput.
Kapitali 19.
Naammagittaalliorneq suliassanngortitsinerlu
Naammagittaalliorneq
§ 57. Inatsisartut inatsisaat imaluunniit inatsisartut inatsisaat tunngavigalugu malittarisassiat naapertorlugit aalajangiinerit Avatangiisit illersorneqarnerat pillugu naammagittaalliuuteqartarfittut ataatsimiititaliamut naammagittaalliuutigineqarsinnaapput. Eqqissisimatitsineq pillugu suliani naammagittaaliuutinut § 20-mi malittarisassat atuupput.
Imm. 2. Naammagittaalliorsinnaatitaapput
Aalajangiinermi pineqartoq,
Kinaluunniit suliap inerneqarnerani nammineq inuttut annertuumilluunniit soqutigisaqartutut naatsorsuutigineqarsinnaasoq.
Imm. 3. Ullormit aalajangiinermi pineqartup aalajangiineq pillugu nalunaarfigineqarfianiit sapaatit akunneri arfinillit naammagittaalliornissamut periarfissaapput.
Imm. 4. Naammagittaalliuuteqartarfittut ataatsimiititaliap aalajangiineri inaarutaapput.
Imm. 5. Naammagittaalliuuteqartarfittut ataatsimiititaliap aalajangiinerisa saqqummiunneqartarnerat pillugu Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.
§ 58. Naammagittaalliuut akuersissutinut, pisinnaatitsissutinut, peqqusissutinut inerteqqutinulluunniit unitsitsigallassutaasinnaavoq, naammagittaalliuuteqartarfittut ataatsimiititaliap aalajangiinerata saqqummiunneqarnissaata imaluunniit naammagittaalliuuteqartarfittut ataatsimiititaliap allamik aalajangiinissaata tungaanut.
Imm. 2. Taamaattoq oqartussat inerteqqummik peqqussummilluunniit aalajangiisuusut, pissutsit immikkut ittut pisariaqalersippassuk, peqqussummut inerteqqummulluunniit peqatigitillugu aalajangiisinnaapput tamanna malinneqassasoq naammagittaaliortoqaraluarpalluunniit. Aalajangiineq tamanna naammagittaalliuutigineqaraluarpalluunniit peqqussut inerteqqulluunniit malinneqassaaq naammagittaalliorfissatut oqartussat allamik aalajangiinissaasa tungaanut.
§ 59. Inatsisartut inatsisaat taannaluunniit malillugu malittarisassiat akuersissutip pisinnaatitsissutilluunniit atorneqarnissaannut illuliortiterneq sanaartornerluunniit piumasaasimappata suliat taamaattut aallartinneqarsinnaanngillat piffissaq naammagittaalliorfissaq § 57, imm. 3-mi taaneqartoq qaangiutsinnagu.
Imm. 2. Pissutsini immikkut ittuni aammalu qinnuteqareernikkut Naalakkersuisut akuersisinnaapput illuliortiterneq sanaartornerlu aallartinneqarsinnaasut piffissaq naammagittaalliorfissaq naanngikkaluartoq. Taamatut pisinnaatitsineq naammagitaalliuutigineqarsinnaanngilaq.
§ 60. Naalakkersuisut Avatangiisit illersorneqarnerat pillugu naammagittaalliuuteqartarfittut ataatsimiititaliaq pillugu maleruagassanik aalajangersaassapput, taamatuttaaq ataatsimiititaliap inuttalersugaanera pillugu.
Eqqartuussivitsigut suliassanngortitsineq
§ 61. Inatsisartut inatsisaat manna malittarisassalluunniit inatsisartut inatsisaat malillugu aalaja-ngersarneqartut malillugit aalajangiinerit misilinneqarnissaannik suliassanngortitsinerit inummut pineqartumut aalajangiinerup nalunaarutigineqarneraniit qaammatit arfinillit qaangiutsinnagit suliassiissutigineqarsimassapput. Aalajangiineq tamanut nalunaarutigineqarsimappat piffissaliineq nalunaarutiginninnermiit naatsorsorneqassaaq.
Kapitali 20.
Pineqaatissiissutit il.il.
§ 62. Akiliisitsisoqarsinnaavoq
1) Inerteqqutit §16, § 21, § 23, §§ 27 aamma 28, § 35, imm. 1, § 38, imm. 1-2, § 39, imm 1, § 40, imm 1, § 41, imm. 4, § 46, imm. 1 aammalu § 59, imm. 1-imi aalajangersakkat unioqqutinneqarpata.
2) § 35, imm. 1, aamma § 43, imm. 2-mi piumasaasut sumiginnarneqarpata.
3) § 6, imm. 2 aamma § 55, imm. 2 malillugit peqqussutit nalunaarutigineqartut malinneqanngippata.
4) § 35, imm. 4-mi, § 36 aamma § 43, imm.1-imi akuersissutissat naliliinissallu piumasarineqartut pissarsiariniarneqarsimanngippata nassiunneqarsimanngippataluunniit.
5) § 38, imm. 3-4-mi tunniussisussaatitaaneq malinneqarsimanngippat.
6) § 18, imm. 1-imi eqqissisimatitsinissamik aalajangikkanut akerliusumik iliuuseqartoqarpat, aamma
7) § 21, imm. 2 malillugu nalunaarutiginnittussaatitaaneq malinneqanngippat
Imm. 2. Inatsit manna malillugu maleruagassani aalajangerneqarsinnaavoq maleruagassani aalajangersakkanik unioqqutitsineq akiliisitsinermik kinguneqarsinnaasoq.
Imm. 3. Taamatuttaaq pinerluttulerineq pillugu inatsimmi § 116 arsaarinnittarnermut tunngasoq atorneqassaaq.
Imm.4. Aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiit, piginneqataassuteqarluni ingerlatseqatigiiffiit assigisaasaluunniit unioqqutitsineranni ingerlatseqatigiiffik immini akiliisitaanissamut akisussaatinneqarsinnaavoq. Namminersornerullutik Oqartussat, kommuni kommunilluunniit ataatsimoorfiat unioqqutitsisimappat oqartussaasut pineqartut, kommuni pineqartoq imaluunniit kommunit ataatsimoorfiat akiliisitaanissaminnut akisussaatinneqarsinnaapput.
Imm. 5. Unioqqutitsinikkut iluanaarutit arsaarinnissutigineqanngippata akiliisitsissutissap annertussusilerneqarnerani immikkut naatsorsuutigineqassaaq aningaasatigut qanoq angusaqartoqarsimanersoq imaluunniit imminut qanoq iluaquserniartoqarsimanersoq.
§ 63. Naalakkersuisut aalajangissavaat uumasut uumassusillillu allat kiisalu naasut, tamatumani ilanngullugit taakkua ilaat taakkuninngaluunniit nioqqutissiat inatsisip malittarisassalluunniit inatsit malillugu pilersinneqarsimasut unioqqutinneqarnerisigut arsaarinnissutaasut qanoq pineqassanersut.
§ 64. Uumasut uumassusillilluunniit allat kiisalu naasut, tamatumani ilanngullugit taakkua ilaat taakkuninngaluunniit nioqqutissiat, pinngortitameersut atortussallu allat inatsisartut inatsisaanni matumani malittarisassat unioqqutillugit eqqunneqarsimappata anninneqarsimappataluunniit paarineqarnerannut il.il. akissaajaatit aammalu nioqqutissat nunamut pilerfiannut nassiunneqarfiannulluunniit utertinneqarnerat Naalakkersuisut piumasaqarnerat malillugu Kalaallit Nunaannut Kalaallit Nunaannilluunniit akiligassanngortinneqassaaq Kalaallit Nunaannut Kalaallit Nunaanilluunniit angallassisimasumut, imaluunniit nioqqutissanik eqqussuisinneqartumit annissuisinneqartumilluunniit.
§ 65. Naalakkersuisut inatsisartut inatsisaannik imaluunniit inatsisartut inatsisaat malillugu malittarisassanik atortussanngortinneqarsimasunik unioqqutitsinermut atatillugu pisinnaatitsissutit akuersissutillu Inatsisartut inatsisaat manna imaluunniit malittarisassat Inatsisartut inatsisaat malillugu tunniunneqarsimasut uterteqqusinnaavaat.
Imm. 2. Naalakkersuisut inatsisartut inatsisaat manna imaluunniit inatsisartut inatsisaat malillugu malittarisassat atortussanngortinneqarsimasut malillugit pisinnaatitsissutinik akuersissutinilluunniit qinnuteqaatit suliarineqarneranni qinnuteqaateqartup inatsisartut inatsisaannik imaluunniit inatsisartut inatsisaat malillugu malittarisassanik unioqqutitsisinnaassanerai pingaartissavaat.
Kapitali 21.
Atuutilernera il.il.
§ 66. Inatsisartut inatsisaat atuutilerpoq ulloq .....
Imm. 2. Tamatuma peqatigisaanik Kalaallit Nunaanni pinngortitamik allanngutsaaliuineq pillugu landstingip inatsisaa nr. 11, 12. november 1980-imeersoq atorunnaarsinneqarpoq, taamaattoq nunap ilaa allanngutsaaliugassaq pillugu §§ 15 aamma 16 pinnagit.
Imm. 3. Naalakkersuisut Kalaallit Nunaata avannaarsuani kangianilu nuna allanngutsaaliugassatut immikkoortitaq pillugu erseqqinnerusunik malittarisassiorsinnaapput, Kalaallit Nunaanni pinngortitamik allanngutsaaliuineq pillugu landstingip inatsisaani nr. 11-mi, 12. november 1980-imeersumi §§-it 15 aamma 16 peqatigitillugu atorunnaarsillugit.
Imm. 4. Inatsisartut inatsisaanni taaneqartumi imm. 2 naapertorlugu malittarisassat aalajangersarneqartut atuutiinnassapput, inatsisartut inatsisaat manna allaluunniit naapertorlugit allanngortinneqarnissamik atorunnaarsinneqarnissamilluunniit tungaanut.
§ 67. Kommunit ileqqoreqqusaat atuuttut Inatsisatut inatsisaanni matumani ilanngullugit pineqartunik malittarisassaqartitsiviusut atuukkunnaarsinneqarnissamik allanngortinneqarnissamilluunniit tungaanut atuutiinnassapput.
Namminersornerullutik Oqartussat, ulloq uu. qqqq 200y
xxxxxx
/
xxxxxx