Samling

02FM/01.25.01-99 Spørgsmål til Landsstyret om en undersøgelse og analyse af årsagerne til kræftsygdommes udbredelse i Grønland. Fra Ruth Heilmann.

21. februar 2002   UPA 2002/99

Kalaallit Nunaanni Inatsisartut Suleriaasianni § 36 naapertorlugu Naalakkersuisunut apeqqut imaattoq matumuuna saqqummiuppara:

Kræftimik nappaatip nunatsinni ineriartornera qanorlu atugaatiginera qanoq ilisimasaqarfigineqarpat? Kræftimik nappaateqalersartut annikinnerpaaffimmiitinniarlugit Peqqinnissamut Naalakkersuisoqarfik aalajangersimasunik qanoq iliuuseqarpa? Nunatsinni kræftimik nappaateqalersartut amerliartuinnarnerannut pissutaasut misissuiffigeqqinneqarnissaannik Naalakkersuisuni ilaasortaq pilersaaruteqarpa aammalu iliuutsinik pinaveersimatitsiniutinik annertunerusumik ingerlatsisoqarnissaanik Naalakkersuisuni ilaasortaq pilersaaruteqarpa?

(Inatsisartuni ilaasortaq Ruth Heilmann)

Kræftimik nappaatip nunatsinni qanoq atugaatigineranut tunngasunik apeqquteqarninnut aammalu pinaveersaartitsiniutitut qanoq iliuuseqartoqarneranut tunngasunik eqqumaffiginneqqusininnut makku tunngavigaakka:

Innuttaasut amerlanersaat misissortinnissamut aalajangersimasumik periarfissinneqarpata nappaatit ilaat siusinnerusukkut aaqqinneqartarsinnaagaluarput.

Tupinnaannartumik amerlaginartuupput nunatsinni ullumikkut nappaammik kræftimik toqussuteqartartut. Arnat angutillu kræftimik eqqorneqartarnerat nalaattarparput. Arnat illiamikkut iviangimikkullu kræfteqalersartut amerlammata, taama nalaataqartut ikilisinniarlugit illissakkut iviangikkullu kræftimut misissortinnissamut periarfissaqarpoq, periarfissiinerillu atorneqarluartarput. Taamaalillutillu arnat ukiup affakkaartumik misissortinniarlutik saaffiginnittartut amerleriaateqarnikuullutik.

Puakkuttaaq kræfteqalertarneq akiorniarlugu init pujortarfiusut pujortarneq ajortunut immikkoortinneqartalerput aammalu atuarfiit suliffeqarfiillu pujortarfiunngitsut pi1ersinneqar­talerlutittaaq, soorunami suliniutit tamakku tamarmik neriunaateqarput siunissami kræfip atugaanerata millisinneqarnissaanik.

Kisianni aqajaqqukkut, iisarfikkut, naakkut erlavitsigut kræfteqalertarnerit pingaartumik aamma angutini atugaanerusutut ittut annertuginartullu qanoq iliuuseqarfigisariaqalerput.

Avatangiisit pilersitaannik silaannarmik mingutsitsinermik allatigullumi mingutsitsinemik pissuteqartumik naatsorsuutiginngisamik ersinngitsuusakkut nappaassuup katsorsarneqarsinnaanngitsup takkuteriataartarnera taannalu inummut naatsorsuutiginngisamik toriataartarnera pisarnerluni? Nappaat ajorunnaarsinneqarsinnaajunnaareerluni saqqummeriataartarnera uungaannaq uisitseriataartarpoq qanoq iliuuseqarnissamut katsorsarneqarnissamullu inortorneqareertarluni? Sooruna taamatut pisoqartarpa? Ilisimasakinneq peqqutaappat qaammarsaanerit annertunerujussuit ingerlattariaqarput.

Nappaat toqussutaajuartoq pinngitsoortinniarlugu qanormitaava iliuuseqartoqarsinnaava? Isumaqarpunga soorlu inunnik aalajangersimasunik ukioqalersunik misissuinerit periarfissaqartinneqartariaqartut, soorlu taamanikkut TB atugaaleruttormat misissuinerit TB‑p atugaanerata millerujussuarneranut peqqutaasimasoq eqqaaneqarsinnaasut ilagaat. Nalunngikkaluarparpummi kinaluunniit pasitsattoq misissortinnissaminut qinnuteqarsinnaasoq, kisianni inuit ilarpassui annerisaqaraluarlutik misissortinnissamut tunuarsimaartuusarput, aamma utoqqatsillutik nakorsaqarfiunngitsumiikkunik ornigutilertorsinnaanissaminnillu periarfissaqartinneqanngikkaangamik,

nipaallisaatinik atuinermikkut qaangiiniaannartarlutik, uffa piaarturnik paasineqarlutillu qularnanngitsumik suliarineqarunik aniguisinnaagaluarlutik.

Isumaqarpunga aarleritsannartuusoq nunatsinni nappaatip kræftip atugaanerujussua. Taamaattumik misissuinerit annertusarneqarnissaat qaammarsaanerillu saqqumisut malunnaateqartumillu annertunerusut ingerlanneqartariaqarput.

02FM/01.25.01-99 Nappaatip kraeftip Kalaallit Nunaanni atugaanerujussuanut pissutaasut misissorneqarlutillu misissuiffigeqqissaarneqarnissaat pillugu Naalakkersuisunut apeqqut. Ruth Heilmann.

21. februar 2002   UPA 2002/99

Kalaallit Nunaanni Inatsisartut Suleriaasianni § 36 naapertorlugu Naalakkersuisunut apeqqut imaattoq matumuuna saqqummiuppara:

Kræftimik nappaatip nunatsinni ineriartornera qanorlu atugaatiginera qanoq ilisimasaqarfigineqarpat? Kræftimik nappaateqalersartut annikinnerpaaffimmiitinniarlugit Peqqinnissamut Naalakkersuisoqarfik aalajangersimasunik qanoq iliuuseqarpa? Nunatsinni kræftimik nappaateqalersartut amerliartuinnarnerannut pissutaasut misissuiffigeqqinneqarnissaannik Naalakkersuisuni ilaasortaq pilersaaruteqarpa aammalu iliuutsinik pinaveersimatitsiniutinik annertunerusumik ingerlatsisoqarnissaanik Naalakkersuisuni ilaasortaq pilersaaruteqarpa?

(Inatsisartuni ilaasortaq Ruth Heilmann)

Kræftimik nappaatip nunatsinni qanoq atugaatigineranut tunngasunik apeqquteqarninnut aammalu pinaveersaartitsiniutitut qanoq iliuuseqartoqarneranut tunngasunik eqqumaffiginneqqusininnut makku tunngavigaakka:

Innuttaasut amerlanersaat misissortinnissamut aalajangersimasumik periarfissinneqarpata nappaatit ilaat siusinnerusukkut aaqqinneqartarsinnaagaluarput.

Tupinnaannartumik amerlaginartuupput nunatsinni ullumikkut nappaammik kræftimik toqussuteqartartut. Arnat angutillu kræftimik eqqorneqartarnerat nalaattarparput. Arnat illiamikkut iviangimikkullu kræfteqalersartut amerlammata, taama nalaataqartut ikilisinniarlugit illissakkut iviangikkullu kræftimut misissortinnissamut periarfissaqarpoq, periarfissiinerillu atorneqarluartarput. Taamaalillutillu arnat ukiup affakkaartumik misissortinniarlutik saaffiginnittartut amerleriaateqarnikuullutik.

Puakkuttaaq kræfteqalertarneq akiorniarlugu init pujortarfiusut pujortarneq ajortunut immikkoortinneqartalerput aammalu atuarfiit suliffeqarfiillu pujortarfiunngitsut pi1ersinneqar­talerlutittaaq, soorunami suliniutit tamakku tamarmik neriunaateqarput siunissami kræfip atugaanerata millisinneqarnissaanik.

Kisianni aqajaqqukkut, iisarfikkut, naakkut erlavitsigut kræfteqalertarnerit pingaartumik aamma angutini atugaanerusutut ittut annertuginartullu qanoq iliuuseqarfigisariaqalerput.

Avatangiisit pilersitaannik silaannarmik mingutsitsinermik allatigullumi mingutsitsinemik pissuteqartumik naatsorsuutiginngisamik ersinngitsuusakkut nappaassuup katsorsarneqarsinnaanngitsup takkuteriataartarnera taannalu inummut naatsorsuutiginngisamik toriataartarnera pisarnerluni? Nappaat ajorunnaarsinneqarsinnaajunnaareerluni saqqummeriataartarnera uungaannaq uisitseriataartarpoq qanoq iliuuseqarnissamut katsorsarneqarnissamullu inortorneqareertarluni? Sooruna taamatut pisoqartarpa? Ilisimasakinneq peqqutaappat qaammarsaanerit annertunerujussuit ingerlattariaqarput.

Nappaat toqussutaajuartoq pinngitsoortinniarlugu qanormitaava iliuuseqartoqarsinnaava? Isumaqarpunga soorlu inunnik aalajangersimasunik ukioqalersunik misissuinerit periarfissaqartinneqartariaqartut, soorlu taamanikkut TB atugaaleruttormat misissuinerit TB‑p atugaanerata millerujussuarneranut peqqutaasimasoq eqqaaneqarsinnaasut ilagaat. Nalunngikkaluarparpummi kinaluunniit pasitsattoq misissortinnissaminut qinnuteqarsinnaasoq, kisianni inuit ilarpassui annerisaqaraluarlutik misissortinnissamut tunuarsimaartuusarput, aamma utoqqatsillutik nakorsaqarfiunngitsumiikkunik ornigutilertorsinnaanissaminnillu periarfissaqartinneqanngikkaangamik,

nipaallisaatinik atuinermikkut qaangiiniaannartarlutik, uffa piaarturnik paasineqarlutillu qularnanngitsumik suliarineqarunik aniguisinnaagaluarlutik.

Isumaqarpunga aarleritsannartuusoq nunatsinni nappaatip kræftip atugaanerujussua. Taamaattumik misissuinerit annertusarneqarnissaat qaammarsaanerillu saqqumisut malunnaateqartumillu annertunerusut ingerlanneqartariaqarput.