Samling
Dansk tekst mangler
Dagsordenspunkter og behandlingsdato
Forslag til landstingslov eller forordning fremsat af Landsstyret 04 EM
04EM/01.25.01-39 Forslag til landstingsforordning nr. xx af xx om uddannelsesstøtte
|
Anthon Frederiksen Uka ¿ 39/2004-01
|
ulloq, 24. september 2004 |
Ilinniagaqarnersiutit pillugit Inatsisartut Peqqussutissaattut siunnersuutip siullermeerneqarnera.
Kattusseqatigiit sinnerlugit imaattumik oqaaseqarteqassuunga:
Siullermik erseqqissaatigissuara; ilinniagaqarnersiutit pillugit pissusitoqqanik nutarteriniarneq Kattusseqatigiinniit pissusissamisoortutut isigigatsigu peqataaffiginiarlugulu. Soorunami aaqqissuusseqqinniarnermi peqataarusunnitsinni aamma uagut naalakkersuinikkut pingaartitatta anguniakkattalu ilaat matumani erseqqissaassutigissallugit pisariaqarpoq, tassalu ilinniagaqartut sapinngisamik pitsaasunik atungassaqartinneqarnissaat qulakkeerneqartariaqartoq, minnerunngitsumik aamma ilinniarnermik taamaatitsiinnartarneq sapinngisamik minnerpaaffissaaniitinnissaa imaluunniit ilinniarnermik taamaatitsiinnartarnerup atorunnaarsivinneqarnissaa anguniarlugu, tassami inuit kikkulluunniit atukkamikkut ajornerusunik atungassaqartitaaleraangamik tamanna ulluinnarni inuuniarnerannut allatigullu assigiinngitsorpassuartigut nuanninngitsunik inummut sunniuteqartarpoq, taamaattumik ilinniagaqartut aamma atungaasa ajornerulersinneqannginnissaat Kattusseqatigiinniit aamma assut pingaartillugu anguniarparput.
Taamatut oqareerluta erseqqissaatigeqqissuarput; Kattusseqatigiinni aamma pingaartikkatsigu inuiaqatigiinni pisussaaffiit akisussaaffiillu annerusumik qaammarsaassutigineqarlutillu paasisitsiniutigineqartuarnissaat aamma pingaaruteqarluinnarmata, tamanna aamma ilinniagaqartunut atuuppoq, taamaattumik aamma ilinniarnersiuteqartitsinermut atatillugu piumasaqaatit assigiinngitsut ilinniagaqartut Kattuffiilu peqatigigalugit ersarissarneqartariaqartut isumaqarpugut, taamaaliornikkut paaseqatigiilluarneq aammalu suleqatigiilluarneq aqqutigalugu ilinniartut atungaasa pitsanngorsarneqarnissaat eqaallisarneqarnissaallu pisariaqarpoq.
Soorunami Kattusseqatigiinni ilisimavarput taamatut oqaannarluni naammanngitsoq, tassami A-imik oqaraanni aamma B-mik il.il. oqaqqissinnaasariaqarpoq, taamaattumik ilinniagaqarnersiutit eqqartorneqarneranni aamma suut tamarmik imminnut attuumassuteqarnerat eqqaamasariaqartoq isumaqarpugut, tassa suulluunniit piumasaqaatit aamma ersarissunik tunaartaqartinneqartariaqarmata, minnerunngitsumik atuisut nalorninatik aammalu siunissamut isumalluarlutik ingerlariaqqinnissaat pisariaqavimmat, taamaattumillu aamma taakku aqqutissanik innersuunneqarluarnissaa pingaartorujussuusoq isumaqarpugut, soorlu assersuutigalugu; ilinniartitaanerup aaqqissuulluakkamik ilusilersornissaa, tassa ilinniartitaaneq pillugu ersarissumik politik-keqarnikkut tunaartassat periarfissallu pitsaasut assigiinngitsut ilinniartunik ilinniartunngorumaartussanullu qularnanngitsumik annertuumik iluaqutaasussat pilersaarusiorluartariaqartut Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut.
Tassami maannakkut ingerlaaseq naammaginanngilaq imaluunniit oqaatigilluaannarlugu naammaginanngilluinnarpoq, tassa ilinniartut ilaatigut ilinniarnermi nalaani sungiusarlutik suliffissaqannginneq pissutigalugu ilinniakkaminnik taamaatitsiinnartarput, ilaat ilinniarnerminnik naammasingaangamik suliffissaaruttarput imaluunniit ilinniakkaminnut naapertuutinngilluinnartumik suliffeqalertarput. Pissutsit tamaannerat ajorpoq piaartumillu iluarsineqartariaqarpoq.
Naatsumik oqaatigalugu ilinniartitaaneq Nunatsinnut naapertuuttumik pisariaqartitsinerlu naapertorlugu aaqqissuunneqartariaqarpoq !
Asulimi atuakkat qaannut tummartoqarneq ajorpoq, aammali misissortariaqarpoq atugaq sumut samminersoq, tassami tassanngaanniit angalaarfissaq naluleqqunagu nunap assiga saaqqaartariaqarpoq, soorlu taaliortorsuatta pikkorissut ilaata taama ilinniartikkaatigut.
Taamaammat isumatuumik ilinniartitaaneq pillugu aaqqissuussisariaqarpugut Kattusseqatigiinniillu tamatumunnga kajumilluta suleqataarusuppugut.
Taamatut naatsumik aallarniuteqarsinnarlunga siunnersuut imaattumik oqaaseqarfigissuara: siullermik nuannaarutigaara ilinniagaqarnersiutinik iluarsaaqqinneq pillugu nassuiaat tunngavigalugu siunnersuut manna aamma ilinniagaqartut kattuffiinit peqataaffigineqarsimammat.
Taamaattumillu immaqa oqaannartoqarsinnaangaluarpoq; aa ajunngilaq ilinniagaqartut aallartitaat suleqataareersimammata suliaq taamatut isikkoqarluni akueriinnangassaavoq.
Kisianni soorunami aamma inuit tamat oqartussaaqataanerisa aqqani siunnersuut Nunatsinnut atuisussanullu tamanut pitsaanerpaamik sunniuteqassappat isummat assigiinngitsut katersorneqartariaqarput, nalilersuilluareernikkullu aalajangiineq pisariaqarluni, taamaattumik nalilersuinermi aamma Kattusseqatigiinniit oqaaseqaatigiumasavut soorunami matumuuna ilannguppavut.
Siullermik aningaasanut inatsimmut tunngasortai pillugit imaattumik oqaaseqassuunga:
Aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi oqaatigineqarpoq kalaallit sulisussat pingajorarterutai missiliorlugit pisortatigoortumik ilinniarsimasuusut, taamaammat ilinniarsimasut ukiuni qulini tulliuttuni sulisinnaasut ilinniarsimasut 15.000-it missaani amerlanerulernissaat anguniarneqalersoq.
Aamma allassimavoq 2005-2007-imut naalagaaffeqatigiinnerup iluani ataatsimoortumik tapiissutit pillugit isumaqatigiisummut ilaasoq ilinniartitaanermut inuutissarsiutillu ineriartortinnerannut pilersaarut 2005-2007-mut ukiumut miliuunerpaalunnik naleqartoq, tamanna nassuiaatini taamatut allassimavoq, qularnanngilarma aamma tamanna isumaqatigiissummi allaqqasimassasoq, kisiani pissutsit piviusut taamaaqqajanngitsut takusinnaavarput, tassami aningaasanut inatsimmi ukiunullu missingersuusiorfiusunut aningaasat immikkoortinneqartut nappertorlugit konto 40-ip ataani aningaasat immikkoortinneqarsimasut ataatsimut isigissangaanni 2005-imiik 2008-imut aningaasaliissutit 20 mio-it kr.it missaani ikileriartussatut missingerneqarsimapput, tassa ataatsimut aningaasaliissutit katinneranni 2005-imut missingiunneqarput 789.099.000, 2006 792.100.000, 2007-imi 776.700,000, 2008-imilu 769.100.000 kr.it, naak naalakkersuisut aningaasanut inatsisissatut siunneersuutaanni nassuiaatini imatut allaqqasoqaraluartoq:
¿Naalakkersuisut siunnersuutigaat anguniakkamut aningaasaliissutit 50 mio-. kruuniusut 2008-mi nangillutik ingerlaqqissasut. Tamatuma saniatigut Naalakkersuisut siunnersuutigaat ilinniartitaanermut nutaamik aningaasaliissutigineqassasut 2006-imi 50 mio. kruunit 2007-imiillu 125 mio.kruunit¿
Kattusseqatigiinni isumaqarpugut naalakkersuisut nassuiaatini oqaatigisaat soqutiginaateqarluartut piviusunngortinneqartariaqartullu, taamaattumik aamma isumaqarpugut aningaasanut inatsimmut ukiunullu missingersuutinut kisitsisitai ilanngunneqartariaqartut, kiisalu aamma 2005-2007-imut ilinniartitaanermut inuutissarsiutillu ineriartortinnerannut pilersaarut inatsisartunut saqqummiunneqarnissaa pisariaqartoq, minnerunngitsumik Naalakkersuisut oqarnerattuut ilinniarsimasut ukiuni qulini tulliuttuni 15.000 it missaani amerlisariaqartut eqqarsaatigalugit.
Tassami siunertat taamaattut assut isumaqatiginarput, taamaattumillu suut tamarmik imminnut ataqatigiimmata ataqatigiittariaqarmatalu pilersaarutit taamaattut suliamut matumunnga pingaaruteqaqisumut ilanngullugit saqqummiunneqartariaqarnerat pisariaqarpoq aamma pilersaarutit aningaasartai aningaasanut inatsisissamut ukiunullu missingersuusiorfiusunut ilanngunneqartariaqarput !
Taamaassanngippat pilersaarutigineqartut timitalerniarnerat ajornakusuussangunarpoq, tassami suliniutit suulluunniit aningaasanut inatsisikkut inatsisartunit akuersissutigineqarsimanissaat missingersuutit pillugit inatsit naapertorlugu piumasaqaataareerpoq, taamaanngippallu suliassat aallartinneqarsinnaanngillat.
Taamaattumik pilersaarummik ukiunut marluinnaanngitsunut aammalu aningaasanut inatsisissamut ukiunullu missingersuusiorfiusunut aningaasartai ilanngullugit inissititserneqarnissaat pisariaqartoq Kattusseqatigiinniit piumasaqaatingaarput.
Aningaasanut inatsit paaseqatigiiffiulluarluni akuersissutigineqarnissaa soorunami tamanut pingaarutilerujussuuvoq, taamaattumik kisitsisit aamma nassuiaatinut naapertuuttariaqarput, taamaanngippammi pissutsit piviusut takorluukkaniik suli nikinganerulertussaapput, soorlu assersuutigalugu aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi oqaatigineqarpoq Kalaallit Nunatsinni ilinniarfissani katillugit ukiumut 2300-t ilinniartinneqarsinnaasut, kisiannili taakkunani taamaallaat 1560-it atorneqartut aamma oqaatigineqanngilaq Danmark-imi nunanilu allani ilinniartut qanoq amerlatiginersut, imaluunniit siunnersuutigineqanngilaq ilinniartut marloriaammik amerlinissaannut suut pilersaarutigineqarnersut qanorlu akeqassanersut ?
Taamaattoq aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi qupperaqqikkaanni takuneqarsinnaapput ilinniartut ataatsimut katillugit oktober-ip aallaqqaataani 2003-imi naatsorsuutit naapertorlugit 3034-aasut aammalu siunissami, tassa ukiunut missingersuusiorfinnut kisitsit taanna allannguuteqangaarani 3100-inut amerlassusilerneqarsimasut, taamaattumik takorluukkat pissutsinut piviusunut naapertuuttunngorlugit pilersaarusiortoqarnissaa Kattusseqatigiinniit assut pingaartipparput.
Inatsisissatut siunnersuummi assigiinngitsut pillugit imaattumik oqaaseqaateqassuunga:
Nalunngilarput kikkut tamarmik iluarisaannik iliortoqarsinnaanngitsoq, kisianni aamma ilisimavarput; ilinniartorpassuaqarmat ilinniartuunersiutit pillugit naammagittaalliortartunik, minnerunngitsumik Nunatta avannaani sikusartumiittut aamma eqqarsaatigalugit, tassa naluneqanngitsutut pingaartumik avannaani ilinniartoqarfinni ukiukkut nioqqutissat ilaasa akitsorujussarnerat pissutigalugu ilinniartut ilaannut allaat pisiassat ulluinnarni inuuniarnermut pingaarutillit pisiarinissaat ajornarsilluinnartarmat aammalu ilaatigut ilinniartut Danmark-imi aamma ilinniagaqartut bus-inut, atuakkanut il.il. taperneqartarnerisa atorunnaarsinneqarnerat aamma tamanna ilinniartunut annertuumik attuisoq naammagittaalliutigineqartarluni.
Taamaattumik aaqqissuusseqqinnermi matumani aamma ilaatigut ilinniagaqarnersiutit suussusii aningaasartaasalu amerlassusii pillugit aalajangersakkani allassimasut imaattut:
¿Naalakkesuisut ilinniagaqartut kattuffiinut tamanna pillugu oqaaseqaammik sioqqutsisumik pissarsiniaqqaarlutik ilinniagaqarnersiutit suussusissaat amerlassusissaallu pillugit malittarisassat aalajangersassavaat, matumani taarsigassarsianut akiligassarsianullu qularnaveeqqusiisarneq pillugu malittarisassat ilanngullugit, kiisalu ikaarsaariarnermi aaqqissuusinerit¿.
Taamaammat naatsorsuutingaara ilinniartut kattuffii Naalakkersuisunit suleqatigineqarluassasut tamanut ajunnginnerpaamik aaqqiissuteqarnissaq anguniarlugu.
Ilinniagaqarnersiuteqartitsinissamut piumasaqaatit eqqarsaatigalugit ilinniartut meerartallit ilaasa meeqqanut tapiissutinik pisarunnaarsinneqarsinnaannerannut aalajangersakkat tunngasut isumaqarpunga erseqqinnerusumik nassuiaateqarfigineqartariaqartut.
Kiisalu taarsigassarsititsisarnermut tunngatillugu erseqqissaqqunarpoq ataasiaannartumik taarsigassarsitsisarneq qanoq paasineqassanersoq, tamatumani ukiumut ataasiarluni, imaluunniit ilinniarnerup sivisussusaa tamaat eqqarsaatialugu tamanna oqaatigineqarnerluni ?
Taamatut oqaaseqarlunga suliap aappassaanneerneqannginnerani Inatsisartut Kultur-eqarnermut ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliaani sulirineqarnissaa inassutingaara.
Ullormut oqaluuserisassat kiisalu ullut suliarineqarfissaat
Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuutit- allannguutissallu Naalakkersuisunit UKA 04